چشم انداز بازار بورس در سال ۱۴۰۴ | جهش واقعی یا معاملات هیجانی؟

به گزارش بورس نیوز، سهام برخی از شرکت‌ها به کف قیمت و زیر ارزش ذاتی رسیده است؛ اما سیگنال رشد بازار در صورتی صادر میشود که مذاکرات مثبت و سیاست‌های اقتصادی دولت به نفع بورس باشد!

همانطور که می‌دانید بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳ عملکرد جالبی نداشت و پرتفوی سهامداران را بیش از پیش در ضرر و زیان غرق کرد؛ به طوری که علاوه بر ضرر اسمی قیمت سهام، نرخ تورم و هزینه فرصت‌های از دست رفته نیز، منجر به زیان سنگین و ناامیدی سهامداران شد! طلای ۱۸ عیار ۱۴۴ درصد، تمام سکه ۱۲۸ درصد، اوراق و صندوق‌های درآمد ثابت ۳۵ درصد، طرح‌های تامین مالی ۴۵ درصد، دلار آزاد ۵۵ درصد و شاخص توتال کل رمزارز‌ها با وجود روند فرسایشی ۷.۴ درصد بازده یک ساله داشتند که نشان می‌دهد رشد ۱۹ درصدی شاخص کل بورس عدد و رقم قابل ملاحظه‌ای نیست. در این مدت، ارزش معاملات بازار سرمایه به کمترین میزان خود رسید و رکود عمیقی بر بازار و به خصوص سهام شرکت‌ها حاکم شد که همین رکود سهام را می‌توان یکی از عوامل قوت گرفتن صندوق‌های طلا و درآمد ثابت دانست.

طی یک سال گذشته، سودآوری شرکت‌های صادراتی و دلاری هم کاهش یافت و دلیل اصلی آن، بازار فروش و قطعی برق و گاز بود که آسیب جدی به تولید وارد کرد. این آسیب به‌قدری مهلک بود که به عنوان نمونه، صنعت فولاد با ۲۴ درصد کاهش مقدار تولید مواجه شد و از طرف دیگر، صنعت سیمان هم با کاهش ۵ میلیون تنی کلینکر (معادل تعطیلی ۵ کارخانه با ظرفیت عملی تولید یک میلیون تن کلینکر) به فعالیت خود ادامه داد. البته قسمت دردناک ماجرا فقط این نیست؛ صنایع کوچک و ریالی، مشکلات اساسی داشتند و هنوز هم دارند، اما در صورت توافق یا ورود پول کلان به بازار می‌توان به رونق گرفتن سهام شرکت‌های کوچک هم امیدوار بود.

رسیدن قیمت‌ها به کف ۳ ساله

ارزش ریالی بازار ۱۱ هزار و ۲۱۴ همت و ارزش دلاری آن ۱۳۸ میلیارد دلار می‌باشد که در کوتاه مدت رشد خوبی را تجربه کرده است، اما همچنان تسلط بیش از اندازه شاخص ساز‌ها بر بازار مشاهده می‌شود. ارزش دلاری بازار سرمایه فعلا به محدوده ۱۰ ماه گذشته رسیده که در صورت ورود پول کلان به بازار در پی توافقات، حمایت‌های بانک مرکزی و دولت می‌توان انتظار رسیدن به ۱۵۰ و ۲۰۰ میلیارد دلار را داشت. نکته جالب این است که صنعت آهن و فولاد به عنوان یکی از صنایع غول بازار در فروردین سال گذشته ۱۶ میلیارد و ۷۵۸ میلیون دلار مارکت کپ داشت و اکنون به ۱۲ میلیارد و ۶۵۹ میلیون دلار رسیده که نشان می‌دهد بورس نسبت به دلار چقدر عقب مانده است! صنایع کوچک و ریالی که وضعیت بسیار بدتری دارند...

نسبت قیمت به فروش گذشته‌نگر (P/S ttm) کل بورس در قله سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ۳ واحد رسیده بود؛ به عبارتی، سهام شرکت‌ها ۳ برابر فروش، MarketCap داشتند. قیمت‌ها نسبت به سود خالص به قدری رشد کرده بود که سهام شرکت‌ها به صورت میانگین با P/E حدودا ۱۲ واحد معامله می‌شدند که در حال حاضر به ۷.۹ واحد کاهش یافته است. نسبت ارزش بازار به DPS تجمیعی (P/D) شرکت‌ها نصف راه را تا رسیدن به قله ۱۷ واحدی سال ۱۴۰۲ طی کرده و این نشان می‌دهد بازار قصد دارد از بُعد تقسیم سود به سمت بازده قیمت سهام حرکت کند و با یک سیکل صعودی، مسیر دیگری را رقم بزند. با توجه به کاهش چشمگیر نسبت‌های نام برده شده به نظر می‌رسد بورس با فشرده شدن سهام اکثر شرکت‌ها تمایل به کاهش اختلاف بین قیمت و ارزش ذاتی دارد.

شاید این بار نوبت صنایع کوچک و ریالی باشد!

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بازار بورس طی ۶ماه اخیر به میزان ۸۰ درصد افزایش یافت و با پشت سر گذاشتن فاز صعودی اسپایک به یک نقطه تعادل رسید و با خروج از کانال تریدینگ رنج در بازه کوتاه مدت، دوباره به رشد خود ادامه داد. مقاومت استاتیک مینور ۱۸۶ هزار واحد شکسته شده و انتظار می‌رود قیمت با کمی اصلاح در کوارتر اول ۱۴۰۴ به پیشواز ۲۳۰ هزار واحد برود. با توجه به اینکه شرکت‌های دلاری و شاخص‌ساز با کندل‌های کم‌حجم‌تری مواجه شده‌اند و صنایع کوچک بازار به کف‌های عمیق‌تری رسیده است، امکان اصلاح و مدتی رنج زدن شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بورس پس از تاچ شدن تارگت گفته شده وجود دارد.

علت این اصلاح را می‌توان هدایت بخشی از نقدینگی به سمت سهام شرکت‌های کوچک و سیو سود سرمایه گذاران شاخص ساز‌ها در نظر گرفت. هدف ۲۳۰ هزار واحد محل تلاقی سطوح PRZ فیبو و سقف داینامیکی کانال صعودی است که عبور از آن، نشانگر قدرت گرفتن جریانات نقدینگی، افزایش ارزش‌ها و سنتیمنت مثبت جهت آغاز روندی بزرگ‌تر خواهد بود. اگر توافق، گشایش اقتصادی و حمایت جدی صورت بگیرد، بنیاد غول‌های بورسی رو به رشد‌تر خواهد بود و میلیارد‌ها دلار نقدینگی مازاد را جذب خواهند کرد.

ارزندگی سهام شرکت‌ها در مقابل اوراق بدهی 

با توجه به شرایط موجود و نظر کارشناسان اوراق بدهی، به نظر میرسد تا پایان سال ۱۴۰۴ نرخ سود اسناد خزانه دولتی با نماد اخزا بین ۳۲ تا ۳۶ درصد و نرخ بهره بین بانکی ۲۴ درصد باشد. در واقع ما حتی اگر نرخ بهره بانکی را بدون رشد مرکب سالانه و همان ۲۴ درصد در نظر بگیریم، حداقل بازده مورد انتظار ما از سهام شرکت‌های شاخص‌ساز و دلاری که ارزش بازار سنگینی دارند، تقریبا یک چهارم خواهد بود. در مقابل، اگر بازده مورد انتظار سهام شرکت‌های کوچک و ریالی را به دلیل نوسانات بالای سودآوری، ریسک و بازده قیمت یک لول بالاتر ببریم، سود ۳۵ درصدی (معادل سود سالانه صندوق‌های درآمد ثابت و اخزا) مورد انتظار ما خواهد بود.

سیاست‌های اقتصادی دولت و حمایت اندک بانک مرکزی از بازار سرمایه می‌تواند به افزایش ارزش معاملات، تقاضا و قیمت‌ها کمک کند؛ گرچه کمک شایانی نخواهد بود، اما در کنار تزریق نقدینگی حقوقی‌ها و ورود پول کلان در صورت توافق ممکن است به روند صعودی قوت ببخشد. اگر مقایسه بورس با سایر دارایی‌ها را از نظر عملکردی کنار بگذاریم، قیمت سهام نسبت به فروش، سود خالص و ارزش ویژه به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و ارزندگی سهام را نشان می‌دهد. شرکت‌هایی در بازار وجود دارند که با P/E فوروارد زیر ۴ واحد معامله می‌شوند و از نظر نوسانی، ساختار نموداری زنده‌ای دارند. نسبت P/NAV زیر ۳۰ درصد گا‌ها به تنهایی می‌تواند یک سیگنال خرید در روز‌های فعلی بازار باشد!

بازده مورد انتظار سهامداران چه قدر است؟

نقدینگی کشور در سال ۱۴۰۳ با یک رشد ۲۶ درصدی از ۷۸۷۷ همت به ۹۹۴۲ همت رسیده است که نشان می‌دهد شاخص کل بورس با افزایش ۱۹ درصدی، در مقابل رشد آهسته نقدینگی هم ناتوان بوده است. نرخ اسمی تورم در سال گذشته ۳۷ درصد است که شاخص قیمت مصرف‌کننده را از ۲۰۸ واحد به ۲۸۰ واحد رسانده است و روند صعودی این نرخ در صورت شکست مذاکرات یا خلق هر چه بیشتر نقدینگی شدت خواهد گرفت! جدای از رشد فزاینده دارایی‌های دیگر نسبت به بازار بورس، با توجه به نرخ واقعی تورم، رشد نقدینگی و نرخ بهره انتظار داریم سهام شرکت‌ها بدون در نظر گرفتن DPS به صورت میانگین تا پایان سال ۱۴۰۴ حداقل ۳۵ درصد بازده قیمت داشته باشند.

شاخص هم وزن، انبار باروت یا بی جان و بی رمق؟

شاخص هم وزن به عنوان شاخص تمام شرکت‌ها (از شاخص‌ساز گرفته تا شرکت‌های زیر یک همت) طی ۶ماه اخیر، با رشد ۳۸ درصدی به روند میان مدت خود پایان داد و در مقایسه با شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، به ضعیف‌تر شدن شرکت‌های کوچک در مقابل غول‌های بازار می‌توان پی برد. با توجه به رفتار فراکتالی اوسیلاتور Accumulation/Distribution و سیگنال مثبت متریک‌های فاندامنتال به نظر میرسد شاخص هم وزن و به خصوص سهام شرکت‌های کوچک‌تر آماده یک رشد هستند، اما میزان رشد و زمان رشد به حقوقی‌ها و نتیجه مذاکرات بستگی دارد! اوسیلاتور rsi پتانسیل رسیدن به مقاومت تاریخی ۹۲ واحد را دارد و بازار از لحاظ fractal آماده است؛ فقط حرکت صعودی و رشد قیمت‌ها بستگی به فرآیند مذاکره و سیاست‌های اقتصادی دارد.

سخن پایانی

در حالت کلی، پیش بینی میشود روند بورس در سال ۱۴۰۴ در حالت بدبینانه فرسایشی باشد نه ریزشی؛ ما دوران کاپیتولاسیون و تخلیه نقدینگی را پشت سر گذاشته‌ایم، در حال حاضر، بازار درگیر فاز انباشت (Accumulation phase) است. در حالت خوش‌بینانه (در صورت توافق و یا سیاست‌های اقتصادی که منجر به تزریق پول کلان به سهام شود) بازار سرمایه ممکن است بولران خوبی را تجربه کند و اهداف بالایی برای شاخص‌های بورس در دسترس خواهند بود. اما هیچ‌وقت فراموش نکنید که پتانسیل بالای سهام در هر دوره‌ای به منزله بستن پرتفوی سنگین و فول سهم شدن نیست! با نگاهی به شرایط اقتصاد خرد و ساختار درون بازاری، شاید اختصاص ۳۰ درصد از کل سرمایه و وزن سبد سرمایه‌گذاری به اوراق بهادار معقول باشد.

هادی بهرامی_ پژوهشگر بازار سرمایه